Սույն ձեռնարկում ներկայացված է հոգեկան առողջության պահպանման և աջակցության կամավոր բժշկական միջամտությունների խթանման լավագույն փորձը։ Այն հիմնված է Եվրոպայի խորհրդի 47 անդամ պետությունները ներկայացնող պատվիրակությունների, ինչպես նաև քաղաքացիական հասարակության շահագրգիռ կազմակերպությունների կողմից Կենսաէթիկայի հանձնաժողովի (DH-BIO) քարտուղարությանը ներկայացված փորձառության վրա: Ձեռնարկը իրագործում է 2020-2025 թվականներին կենսաբժշկության մեջ մարդու իրավունքների պաշտպանության և տեխնոլոգիաների՝ DH-BIO ռազմավարական գործողությունների ծրագրով սահմանված նպատակը՝

Աջակցել անդամ պետություններին [մշակելով] լավ փորձն ամփոփող ձեռնարկ՝ խթանելու հոգեկան առողջության կամավոր բժշկական միջամտությունները, ինչպես կանխարգելիչ մակարդակում, այնպես էլ ճգնաժամային իրավիճակներում՝ անդամ պետությունների օրինակների հիման վրա:

 

Գործելակերպի օրինակների անմիջական նպատակն է նվազեցնել, կանխել կամ նույնիսկ վերացնել հոգեկան առողջության պահպանման հաստատություններում հարկադրանքի գործելակերպը, ընդ որում դրանց մի մասն անուղղակիորեն է հանգեցնում նման արդյունքի՝ սատարելով հոգեկան առողջության կամավոր խնամքի խթանման և աջակցության ընդհանուր նպատակին:

Ձեռնարկը ԵԽ անդամ երկրներում առաջատար փորձի սպառիչ ժողովածու չէ: Փոխարենը այն հանդես է գալիս որպես առաջին քայլ, որն ուղղված է հոգեկան առողջության պահպանման կամավոր միջամտությունների խթանմանն ու աջակցությանը, ինչպես նաև հոգեկան առողջության միջավայրում հարկադրանքի նվազեցման և կանխարգելման գործելակերպի մշակմանը: Ընդհանուր առմամբ, ներկայացված նյութերը համահունչ են «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» կոնվենցիայի չափորոշիչներին, հաշվի առնելով նաև հոգեկան առողջության պահպանման ոլորտում հարկադրանքի կիրառման մասին ծավալվող բանավեճերին, որոնք կներկայցվեն ձեռնարկի 1 (Բ) բաժնում:

Back Բաց դռների քաղաքականություն, Միջազգային

«Բաց դռների քաղաքականությունը» վերաբերում է հոգեկան առողջության հաստատություններում, մասնավորապես հիվանդանոցներում, նախկինում «փակ» կամ «կողպած» վիճակում գտնվող դռները բաց պահպանելու քաղաքականությանը։ Գերմանիան բարձր եկամուտ ունեցող երկրների շարքում հոգեկան առողջության կենտրոններում բաց դռների քաղաքականության առաջատար իրականացնողն ու ջատագովն է (Gooding et al., 2020, էջ 33)։ Քաղաքականության փորձարկումներ տեղի են ունեցել նաև Շվեյցարիայում՝ Universitäre Psychiatrische Kliniken-ում (UPK), և Միացյալ Թագավորությունում, որտեղ ջանքեր են գործադրվել բաց դռների քաղաքականության վերաբերյալ շահագրգիռ կողմերի տեսակետները պարզելու համար (Bowers et al., 2010)։

Այս ձեռնարկում դիտարկվող այլ ծառայությունները, նույնպես կիրառում են «բաց դռների քաղաքականության» որևէ տարբերակը, նույնիսկ եթե դա ամբողջությամբ չի համապատասխանում վերջինիս ձևաչափին (տե՛ս, մասնավորապես, արդեն իսկ ներկայացված նորվեգական ԲԷԹ ծրագիրը): Իտալիայում, օրինակ, Ռոբերտո Մեցցինայի զեկույցում (Roberto Mezzina, 2014, էջ 440) խոսվում է Իտալիայի Տրիեստ քաղաքում «բաց դռների... վերականգնման խնամքի համակարգում զսպման քաղաքականությունից հրաժարվելու» արդյունքների մասին: Սույն ձեռնարկում չներառված հոգեկան առողջության պահպանման այլ ծառայությունները նույնպես կարող են կիրառել բաց դռների մոտեցման որևէ տարբերակ:

Գերմանիայում հոգեկան առողջության պահպանման հաստատություններում «բաց դռների քաղաքականության» կամ «հոգեկան առողջության ծանր խնդիրների բաց հոգեբուժության» կիրառման վերաբերյալ հետազոտության ձեռնարկը ներկայացվել է DH-BIO: Այն ներառում է նյութեր հոգեկան առողջության պահպանման 2 կենտրոններից (UPK Բազելում և Charité, Universitätsmedizin Բեռլինի համալսարանում), ինչպես նաև լրացուցիչ նյութեր, որոնք վերաբերում էին այդ քաղաքականության օգտագործմանը գերմանական 21 հիվանդանոցներում (Huber et al., 2016a; տե՛ս նաև Cibis et al., 2017; Huber et al., 2016b; Lang et al., 2016; Lang & Heinz, 2010; Schneeberger et al., 2017)։

Քրիստիան Հուբերը (Christian Huber and colleagues 2016a, 2016b) և Անդրես Շնեբերգերը (Andres Schneeberger and colleagues (2017)) 1998-ից 2012 թվականներին 21 գերմանական հոգեկան առողջոթյան ստացիոնար կենտրոններում 349574 ընդունելությունների վերաբերյալ ծառայությունների տվյալների երկու լայնածավալ ուսումնասիրություն են կատարել: Հուբերն իր աշխատությունում (Huber and colleagues (2016a)) համեմատել է «կողպված հիվանդասենյակներով» և առանց դրանց հիվանդանոցները: Նա հաղորդում է, որ որ «բաց բաժանմունքներում» բուժումը հանգեցնում է հետևյալի նվազման հավանականության.

  • ինքնասպանության փորձեր,
  • փախուստ հիվանդանոցից հետագա վերադարձով, և
  • փախուստ առանց հետագա վերադարձի։

Բաց բաժանմունքում բուժումը նախատեսված չէ ինքնասպանության թվերի կրճատման համար (Huber et al, 2016a)։ Երկրորդ ուսումնասիրության մեջ, օգտագործելով նույն տվյալների բազան, Շնեբերգերը գնահատել է բաց և փակ դռների քաղաքականության ազդեցությունը «ագրեսիվ միջադեպերի» և զսպման/մեկուսացման դեպքերի դինամիկայի վրա և պարզել է, որ թե՛ ագրեսիվ պահվածքը, և թե՛ «բուժման ընթացքում զսպվածությունը կամ մեկուսացումը [նվազ հավանական են] բաց դռների քաղաքականություն վարող հիվանդանոցներում» : (Schneeberger et al., 2017)։

Որոշ մտահոգություններ են հնչեցվել, որ «բաց դռների քաղաքականություն» եզրույթը տվյալների շտեմարանում կամայականորեն է դասակարգվել (Pollmächer and Steinert, 2016)Զ։ Հուբերը (Huber and colleagues 2016b., էջ 1103) հերքել է այս պնդումը, եզրակացնելով հետևյալը․

«Ինչ վերաբերում է պացիենտների անվտանգությանը և հարկադրական միջոցներին, նախորդ ուսումնասիրությունների արդյունքները ցույց են տվել, որ նախկինում կողպված հիվանդասենյակների բացումը նվազեցնում է բռնությունն ու հարկադրանքը: Այս կրճատումը տեղի չի ունենում ագրեսիվ հիվանդներին կողպված այլ հիվանդասենյակներում տեղավորելու հաշվին և պայմանավորված չէ այլ վայրերում հարկադրանքի միջոցների ավելացմամբ։ Մեր փորձը ցույց է տալիս, որ պացիենտների նկատմամբ մասնագիտական վերաբերմունքի փոփոխությունը, որը նպաստում է անձնական շփումներին և դեէսկալացիային, բաց դռների քաղաքականության առանցքային բաղադրիչն է (Huber et al., 2016b. էջ 1104) (բնօրինակում մեջբերումների չակերրները հեռացվել են)։

Գերմանական բաց դռների քաղաքականության վերաբերյալ բանավեճերի մեջ ներգրավվելն այս ձեռնարկի շրջանակներից դուրս է, թեև դրանք պետք է դիտարկվեն և հաշվի առնվեն նրանց կողմից, որքեր ձգտում են որդեգրել նման գործելակերպ։

Մարա-Լենա Սիբիսի (Mara-Lena Cibis) և գործընկերների կողմից 2017 թվականին հրապարակված մեկ այլ հետազոտությունում համեմատվել է հոգեկան առողջության ծանր խնդիրներ ունեցողների բժշկական օգնության բաժանմունքի վրա այն փուլերի ազդեցությունը, երբ բաժանմունքը «փակ» էր և երբ «90% ցերեկային ժամերի ընթացքում այն բացվում էր»։ Հեղինակները նկատել են, որ բաց դռների փուլում «զգալիորեն նվազել են ագրեսիվ հարձակումները (p <0,001) և դեղամիջոցների ընդունման ստիպումը (p = 0,006)՝ համեմատած փակ միջավայրի հետ, մինչդեռ հիվանդանոցից փախուստի մակարդակը մնացել է անփոփոխ (p = 0,20) (Cibis et al., 2017, էջ 141)։ Հեղինակները նշել են այն սահմանափակումը, որ «ռետրոսպեկտիվ ոչ փորձարարական ձևաչափը» նշանակում է, որ «պատճառահետևանքային մեկնաբանություններ հնարավոր չէ անել», սակայն եզրակացրել են, որ արդյունքները հաստատում են այն պնդումը, որ բաց դռների քաղաքականությունը «կապված է ագրեսիվ հարձակումների և դեղամիջոցների հարկադրական ընդունման կրճատման հետ՝ առանց փախուստի դեպքերի ավելացման» (Cibis et al., 2017, էջ 141)։

Բաց դռների քաղաքականության հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ դրա իրականացմանը նպաստող գործոններից են անձնակազմի ուժեղ հոգեթերապևտիկ հմտությունները, բարձր մոտիվացված և լավ համալրված բուժքույրական անձնակազմը և բաժանմունքի ու հիվանդանոցի ղեկավարության հանձնառությունը՝ պատասխանատվություն ստանձնել ծրագրի հաջող իրականացման համար։

Ծառայությունից օգտվողները գործելակերպից մեծ գոհունակություն են հայտնում։ Ծրագիրը, ըստ ներկայացված նյութի, հանգեցնում է բուժման դեմ բողոքների նվազմանը, բժշկական ցուցմունքներն անտեսող դուրսգրումների նվազմանը, հարկադրանքի միջոցների նվազմանը, բաժանմունքում մթնոլորտի բարելավմանը և հիվանդների տեղափոխման նվազմանը:

  • Diminuer la taille du texte
  • Augmenter la taille du texte
  • Imprimer la page
EXAMPLES OF PRACTICES
Community-Based
Hospital-Based
Hybrid
Other
Country
Albania
Andorra
Armenia
Austria
Azerbaijan
Belgium
Bosnia and Herzegovina
Bulgaria
Croatia
Cyprus
Czech Republic
Denmark
Estonia
Finland
France
Georgia
Germany
Greece
Hungary
Iceland
International
Ireland
Italy
Latvia
Liechtenstein
Lithuania
Luxembourg
Malta
Monaco
Montenegro
North Macedonia
Norvège
Pays-Bas
Poland
Portugal
Republic of Moldova
Romania
San Marino
Serbia
Slovak Republic
Slovenia
Spain
Sweden
Switzerland
Türkiye
Ukraine
United Kingdom
Reset Filter