    Η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις διαθέσιμες υπηρεσίες υγείας και τον τρόπο εύρεσης και χρήσης τους είναι μια σημαντική πρόκληση που επηρεάζει την ικανότητα των ανθρώπων να βρίσκουν τη φροντίδα υγείας που χρειάζονται. 

Η παροχή φροντίδας υγείας, τα συστήματα και τα περιβάλλοντα έχουν γίνει όλο και πιο πολύπλοκα, γεγονός που μπορεί να καταστήσει δύσκολη την πρόσβαση των ατόμων στις υπηρεσίες. Υπάρχει ευθύνη για την οργάνωση αυτών των υπηρεσιών έτσι ώστε να παρέχουν συνεκτικές διαδρομές και επιλογές περίθαλψης που οι άνθρωποι μπορούν να κατανοήσουν, να έχουν πρόσβαση και να περιηγηθούν. 

Η έρευνα και η πρακτική στον τομέα της εγγραμματοσύνης σε θέματα υγείας υποδεικνύει την ανάγκη για χρήση διαμεσολαβητών, καθώς και συνηγόρων της κοινότητας και των ασθενών για την προώθηση της πληροφόρησης και της επικοινωνίας μεταξύ ατόμων και ομάδων που είναι δύσκολο να προσεγγιστούν. 

ΠΛΑΙΣΙΟ

Προϋπόθεση είναι οι υπηρεσίες υγείας να είναι εύκολα προσβάσιμες και διαθέσιμες στους πολίτες. Η δυνατότητα εύρεσης της κατάλληλης πρωτοβάθμιας περίθαλψης αποτελεί σημαντική πύλη εισόδου στο σύστημα παροχής φροντίδας υγείας, ιδίως όταν πρόκειται για παρεμβάσεις που αφορούν σοβαρές ασθένειες. Η αναζήτηση και η πρόσβαση στην κατάλληλη φροντίδα υγείας είναι θέμα υπεύθυνης συμπεριφοράς απέναντι στους άλλους, ιδίως όσον αφορά τη διαχείριση της εξάπλωσης και τη θεραπεία των μεταδοτικών ασθενειών. 

Η πρόσβαση στην κατάλληλη φροντίδα υγείας αποτελεί κεντρικό παράγοντα για τις ανισότητες στην υγεία και την έκβαση της υγείας. Ο καθορισμός της κατάλληλης φροντίδας υγείας εξαρτάται από την εξέταση διαφόρων παραγόντων: 1) η φροντίδα βασίζεται σε σαφείς αποδείξεις αποτελεσματικότητας για τη βελτίωση της υγείας και παρέχεται από επαγγελματίες του συστήματος υγείας που διαθέτουν την πείρα να εργάζονται με πολιτισμική ευαισθησία- 2) η περίθαλψη λαμβάνει υπόψη τη χρήση των πόρων σύμφωνα με τις ανάγκες των περιοχών και των ομάδων πληθυσμού, λαμβάνοντας υπόψη και την αρχή της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας- 3) η περίθαλψη προσφέρεται με τρόπο που διασφαλίζει την ισότητα στην παροχή φροντίδας υγείας- 4) η φροντίδα υγείας έχει στο επίκεντρο τον/την ασθενή και, ως εκ τούτου, είναι ευαίσθητη στο πλαίσιο, την κουλτούρα, την αυτονομία, τις ανάγκες και τις προτιμήσεις των ασθενών, γεγονός που περιλαμβάνει τη συμμετοχή τους στη φροντίδα και την ενδυνάμωσή τους στην αναζήτηση περίθαλψης και την αυτοδιαχείριση. 

ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Ένα βασικό στοιχείο για την πρόσβαση στην κατάλληλη περίθαλψη είναι η επίγνωση των δικαιωμάτων του/της ασθενούς. Αυτό περιλαμβάνει τη γνώση της ύπαρξης υπηρεσιών υγείας και του τρόπου χρήσης τους. Η μη γνώση τους μπορεί να παρεμποδίσει την έγκαιρη πρόσβαση στη φροντίδα υγείας. Από την άποψη αυτή, τα άτομα με περιορισμένα επίπεδα εγγραμματοσύνης σε θέματα υγείας είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν δυσκολίες, με αποτέλεσμα να καθυστερούν να λάβουν φροντίδα.

Η περιορισμένη εγγραμματοσύνη σε θέματα υγείας συνδέεται επίσης με την άσκοπη και ακατάλληλη χρήση υπηρεσιών και πόρων υγείας. Αυτό είναι ένα σημαντικό πρόβλημα στην Ευρώπη, καθώς ένας στους έξι ανθρώπους αναφέρει ότι δυσκολεύεται να βρει από πού να ζητήσει επαγγελματική βοήθεια όταν είναι άρρωστος  . 

Η γνώση της υγείας δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, ιδίως σε όσους έχουν ειδικές ανάγκες ή έχουν περιορισμένη ικανότητα να βρίσκουν και να λαμβάνουν φροντίδα υγείας, για να περιηγηθούν στο περιβάλλον του συστήματος υγείας. Για παράδειγμα, τα άτομα με μακροχρόνιες ψυχικές παθήσεις, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με κοινωνικοοικονομικές στερήσεις έχουν περισσότερες πιθανότητες να χάσουν κάποια επίσκεψη υγείας. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό όταν αυτές αφορούν μέτρα παροχής φροντίδας υγείας και πρόληψης ασθενειών, όπως ο έλεγχος και η παρακολούθηση χρόνιων ασθενειών. 

Η εξασφάλιση της ατομικής πρόσβασης στην κατάλληλη περίθαλψη για όλα τα τμήματα του πληθυσμού μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για τα συστήματα υγείας, ιδίως όταν αυτά είναι πολύπλοκα και κατακερματισμένα. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τις προκλήσεις της παροχής περίθαλψης σε μετανάστες με γλωσσικά και επικοινωνιακά εμπόδια. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η εγγραμματοσύνη σε θέματα υγείας των μεταναστών ποικίλλει στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες- σε ορισμένες χώρες, όπως η Αυστρία, ορισμένοι μετανάστες αναφέρεται ότι έχουν υψηλά επίπεδα εγγραμματισμού στον τομέα της υγείας, ενώ σε άλλες, όπως η Δανία, συμβαίνει το αντίθετο. Από αυτή την άποψη, θα μπορούσαν να εξεταστούν πολιτισμικοί διαμεσολαβητές/τριες καθώς και μεσίτες/μεσίτριες γνώσης προκειμένου να "μεταφράζουν" τις πληροφορίες μεταξύ των φορέων του συστήματος υγείας και των ασθενών.

ΔΡΑΣΕΙΣ

Η βελτίωση της εγγραμματοσύνης σε θέματα υγείας των ατόμων σημαίνει ότι αυτά πρέπει να βρίσκουν τη φροντίδα υγείας που χρειάζονται και να υιοθετούν υπεύθυνη συμπεριφορά "αναζήτησης βοήθειας". Τα συστήματα υγείας έχουν την ευθύνη να αναπτύσσουν την κατάλληλη φροντίδα και αυτή να είναι εύκολα διαθέσιμη.  

Τα άτομα χρειάζονται/εται:

Τα συστήματα έχουν την ευθύνη:
  • πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά τους ως ασθενείς, συμπεριλαμβανομένων των διαθέσιμων και των επιλογών για υγειονομική περίθαλψη, και να είναι σε θέση να απαιτήσουν την κατάλληλη περίθαλψη,
  • σχετικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας του ατόμου,
  • να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν και να ερμηνεύουν τα συμπτώματα διαφόρων ασθενειών,
  • να γνωρίζουν πότε και πού να αναζητήσουν βοήθεια,
  • να είναι σε θέση να σκέφτονται τις συνέπειες των πράξεων τους στους άλλους (π.χ. πώς να αναζητήσουν υπηρεσίες φροντίδας υγείας σε σχέση με μεταδοτικές ασθένειες).
  • να προάγουν την πολιτισμική ευαισθησία και την κατανόηση των υπηρεσιών φροντίδας υγείας, να χρησιμοποιούν διαπολιτισμικούς διαμεσολαβητές/τριες, εάν χρειάζεται, για να προσαρμόζουν τις υπηρεσίες υγείας στα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των μεταναστών και άλλων ατόμων που βρίσκονται σε παρόμοιες καταστάσεις, προσφέροντας επιλογές για διάφορους τύπους φροντίδας υγείας,
  • να διαθέτει πληροφορίες εύκολης πρόσβασης για διάφορες επιλογές φροντίδας υγείας, σε όλες τις σχετικές γλώσσες,
  • να αναπτύξει συνεκτικά και απλά περιβάλλοντα στο σύστημα υγείας που να μπορούν να πλοηγήσουν οι χρήστες,
  • να διασφαλίσει τη συμμετοχή των ατόμων στην ανάπτυξη συστημάτων φιλικών προς τον χρήστη και την εγγραμματοσύνη σε θέματα υγείας.

 

Καλή πρακτική

Επιστροφή Έλεγχος εγγραμματισμού υγείας σε περιβάλλοντα παροχής φροντίδας υγείας - Ιρλανδία

 Σκοπός και στόχοι: 

Ο έλεγχος αυτός, που εκπονήθηκε από τον Εθνικό Οργανισμό Εγγραμματισμού Ενηλίκων, επιδιώκει να καταστήσει τις ιρλανδικές υπηρεσίες υγείας φιλικές προς τον εγγραμματισμό, όπου αναλύονται τόσο οι δεξιότητες των ατόμων όσο και οι απαιτήσεις εγγραμματισμού των υπηρεσιών υγείας. Οραματίζεται μια υπηρεσία υγείας όπου ο εγγραμματισμός δεν αποτελεί εμπόδιο για τη θεραπεία. Εργάζεται για να υποστηρίξει την παροχή υπηρεσιών υγείας σε κάθε πλαίσιο: προώθηση, προστασία, πρόληψη, πρόσβαση στη φροντίδα και συντήρηση.

 Ομάδα-στόχος: 

Η ευθύνη για να γίνουν οι δραστηριότητες υγείας λιγότερο επαχθείς και οι υπηρεσίες υγείας πιο προσιτές ανήκει σε αυτούς/ές που παρέχουν τις υπηρεσίες. Οι οργανισμοί έχουν την ευθύνη να καταστήσουν το περιβάλλον τους εύκολο στην πρόσβαση και την πλοήγηση. Ενώ οι δεξιότητες εγγραμματισμού συχνά θεωρούνται ως ευθύνη του ατόμου, είναι σημαντικό να εξεταστούν και οι δεξιότητες των επαγγελματιών υγείας.

 Μέθοδος:

Ο έλεγχος της εγγραμματοσύνης σε θέματα υγείας προωθεί την κατανόηση του πόσο φιλικό είναι ένα περιβάλλον υγείας προς τον εγγραμματισμό. Ο έλεγχος αυτός βοηθά στον εντοπισμό πιθανών εμποδίων για τους ενήλικες με δυσκολίες στον εγγραμματισμό. Οι εργαζόμενοι/ες στον τομέα της παροχής υπηρεσιών φροντίδας χρειάζονται έναν τρόπο για να μετρήσουν πόσο φιλικό προς την εγγραμματοσύνη σε θέματα υγείας είναι το γραπτό τους υλικό, οι ιστότοποι και η γενική επικοινωνία με το κοινό. Ο έλεγχος έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει στην ανάλυση και την καταγραφή του τρόπου με τον οποίο οι ασθενείς και οι χρήστες υπηρεσιών ενδέχεται να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και στην κατανόηση των μηνυμάτων υγείας και διοικητικών μηνυμάτων και να εντοπίσει τους τομείς που χρήζουν βελτίωσης.

 Αποτελέσματα:

Κάθε οργανισμός μπορεί να καταρτίσει το δικό του ειδικό σχέδιο εγγραμματισμού σε θέματα υγείας με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου. Το συνοπτικό έντυπο είναι χρήσιμο για την καταγραφή των απαιτούμενων εργασιών. 

 Προστιθέμενη αξία: 

Το εργαλείο ελέγχου συμβάλλει στην ενημέρωση και την εξειδίκευση του έργου των οργανισμών παροχής υπηρεσιών υγείας ώστε αυτοί να καταστούν φιλικοί προς την εγγραμματοσύνη σε θέματα υγείας. Η προσέγγιση μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες.

 Έλεγχος εγγραμματισμού υγείας σε περιβάλλοντα παροχής φροντίδας υγείας - Ιρλανδία

  • Diminuer la taille du texte
  • Augmenter la taille du texte
  • Imprimer la page
Εργαλεία

Εγγραμματοσύνη σε θέματα υγείας και διαδρομές ασθενών

 Σκοπός και στόχοι:

Η εστίαση σε οργανισμούς με υψηλά επίπεδα εγγραμματοσύνης σε θέματα υγείας, αναδεικνύει την ανάγκη διευκόλυνσης (από αυτούς) μιας συνεκτικής και ομαλής διαδρομής για τους χρήστες του συστήματος υγείας. Η χαρτογράφηση της διαδρομής των ασθενών (βλ. παράδειγμα πιο κάτω) αποτελεί έναν τρόπο για την οπτικοποίηση και την απόκτηση μιας επισκόπησης της εμπειρίας των ασθενών κατά τη διάρκεια ολόκληρης της διαδρομής φροντίδας υγείας τους.

 Μέθοδος:

Ο χάρτης διαδρομής ασθενούς (γνωστός και ως χάρτης διαδρομής πελάτη στο σύστημα υγείας) αποτελεί ένα περίγραμμα όλων των σημείων επαφής από τα οποία περνάει ένας ασθενής κατά τη διάρκεια του ταξιδιού φροντίδας του σε μια εγκατάσταση του συστήματος υγείας. Αυτός περιλαμβάνει όλα τα σημεία επαφής πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την επίσκεψη. 

 Αποτελέσματα: 

Η μέθοδος αυτή παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις εμπειρίες των ασθενών κατά τη διάρκεια του ταξιδιού φροντίδας τους σε μια εγκατάσταση του συστήματος υγείας και τη ροή των ασθενών γενικότερα, ώστε να δημιουργηθούν στρατηγικές για τη βελτίωση της ποιότητας της φροντίδας, την αύξηση της αποτελεσματικότητας και τη βελτίωση της ικανοποίησης των ασθενών.

 Προστιθέμενη αξία: 

Η χαρτογράφηση της διαδρομής των ασθενών αποτελεί ένα ολοένα και πιο πολύτιμο εργαλείο για οργανισμούς υγείας και εταιρείες κάθε είδους και μεγέθους, με πολλές εφαρμογές. Τα οφέλη περιλαμβάνουν την ανάδειξη των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς κατά την πρόσβαση στη φροντίδα, τον καθορισμό των τρόπων παροχής καλύτερης εμπειρίας των ασθενών κατά τη διάρκεια της θεραπείας και τον προσδιορισμό τρόπων υποστήριξης των ασθενών μετά το τέλος της θεραπείας.

 

Σχήμα: Παράδειγμα χάρτη διαδρομής πελάτη στο σύστημα υγείας

  • Diminuer la taille du texte
  • Augmenter la taille du texte
  • Imprimer la page