për të informuar zyrtarët publikë mbi detyrimet që i rrjedhin shtetit nga Konventa Evropiane e të Drejtave të Njeriut

Ky instrument shpjegues ka për qëllim t’u ofrojë zyrtarëve të shteteve palë në Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut (më poshtë “Konventa”) informacion dhe udhëzime praktike për t’i pajisur ata me informacionin e nevojshëm për të respektuar të drejtat e njeriut të parashikuara në Konventë gjatë ushtrimit të detyrës, për të përmbushur detyrimet e shtetit që rrjedhin nga Konventa dhe, në këtë mënyrë, për të shmangur shkeljet e Konventës sa më shumë të jetë e mundur.

Kujt i drejtohet ky instrument shpjegues?

Instrumenti shpjegues u drejtohet kryesisht zyrtarëve që punojnë në sistemin e drejtësisë dhe personave përgjegjës për zbatimin e ligjit ose mohimin e lirisë së një personi. Më specifikisht, këta zyrtarë përfshijnë (por nuk kufizohen vetëm tek) policët, oficerët e burgjeve, oficerët e migracionit dhe punonjësit në institucionet psikiatrike, ose në institucionet e tjera që ofrojnë kujdes për personat vulnerabël.

Më gjerësisht, instrumenti shpjegues i drejtohet po ashtu çdo zyrtari që ndërvepron me publikun në mënyra që ngrenë çështje potenciale të të drejtave të Konventës, si për shembull punonjësit socialë, sekretarët dhe zyrtarë të autoriteteve licencuese.
Ky instrument shpjegues nuk është hartuar për gjyqtarët, avokatët ose për nëpunësit e lartë civilë, por për zyrtarët që janë "në skajin më delikat". Ai u drejtohet personave që nuk kanë njohuri ligjore të mëparshme.

Instrumenti shpjegues përmban posaçërisht:

  • Një udhërrëfyes për të drejtat që jepen nga Konventa dhe Protokollet e saj dhe detyrimet korresponduese të Shtetit, duke u munduar të ndjekë rendin e dispozitave në këto dokumente. Dispozitat të cilat dalin më shpesh në punën e zyrtarëve për të cilët është hartuar ky dokument janë trajtuar në shumë më tepër detaje sesa dispozitat që hasen më rrallë. Instrumenti shpjegues nuk synon të mbulojë të gjitha çështjet e mundshme, siç do të bëhej nga një tekst ligjor, por përqendrohet në mënyrë selektive tek çështjet më domethënëse dhe më shpesh të hasura.
  • Pyetjet dhe listat e çështjeve që duhet të kontrollohen nënvizojnë pika për t’u shqyrtuar, për t’u ardhur në ndihmë zyrtarëve që të vendosin nëse del një çështje potenciale mbështetur në Konvetë apo jo.

Konventa dhe si funksionon ajo

Konventa për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut (titulli zyrtar i Konventës) është një traktat ndërkombëtar ndërmjet shteteve anëtare (aktualisht 47) të Këshillit të Evropës (institucion i cili nuk duhet të ngatërrohet me Bashkimin Evropian). Këshilli i Evropës është kirjuar pas Luftës së Dytë Botërore si organizatë ndërkombëtare për promovimin e demokracisë, të drejtave të njeriut dhe shtetit të së drejtës. Konventa është miratuar në vitin 1950. Shtetet janë të detyruara të respektojnë Konventën kur ato bëhen palë në Konvetë nëpërmjet ratifikimit të saj. Të gjitha shtetet anëtare e kanë ratifikuar Konventën.

Konventa ka disa Protokolle opsionale, të cilët i plotësojnë dispozitat e Konventës duke shtuar të drejta substantive që garantohen nga Konventa. Shtetet antare mund të vendosin nëse të pranojnë protokollet opsionale që garantohen nga Konventa. Shtetet anëtare mund të përzgjedhin t’i pranojnë protokollet opsionale nëpërmjet ratifikimit të tyre. Jo të gjitha shtetet palë i kanë pranuar të gjitha protokollet opsionale. Duhet të kontrolloni në faqen e internetit të Këshillit të Evropës (Europe Treaty Office website) për të parë se cilët Protokolle janë ratifikuar nga shteti juaj.

Ju lutem mbani parasysh: Ne ju ftojmë të na dërgoni sugjerime që mund të përmirësojnë përmbajtjen ose prezantimin e kësaj faqeje interneti. Ju lutem jepni informacion në formularin e kontaktit të dhënë për këtë qëllim.

 

 

 

Back Protokolli Nr.1 i Konventës

Mbrojtja e pronës (Neni 1)

Në këtë nen parashikohet rregulli i përgjithshëm, i pasur nga dy rregulla specifike për mbrojtjen e pronës.

Rregulli i përgjithshëm: "Çdo person fizik ose juridik ka të drejtën e gëzimit paqësor të pasurisë së tij”.

"Pasuritë" përfshijnë aksionet, patentat, licensat, qiratë dhe përfitimet e mirëqënies sociale (me kusht që ato të gëzohen nëpërmjet një të drejte ligjore, jo me diskrecion). Në shumë çështje që lidhen me shpronësimet e pasurive nën regjimet e mëparshme në Evropën Lindore, ka qenë themelore nëse e drejta e aplikuesit ka mbijetuar në të drejtën e brendshme; vetëm shpresa e kompensimit nuk është e mjaftueshme.

"Gëzimi paqësor" përfshin të drejtën e aksesit të pronës. Mund të ketë detyrime pozitive për shtetin për të mbrojtur gëzimin e të drejtave të pronësisë, për shembull, duke mirëmbajtur siç duhet instalimet e rrezikshme në afërsi të shtëpive.

Në rastin e ndërhyrjeve në të drejtat e pronësisë, të cilat nuk bien dukshëm nën njërin ose të dy rregullat specifike të parashikuara më poshtë, Gjykata ka zbatuar rregullin e përgjithshëm dhe ka futur në të “balancën e drejtë” ndërmjet interesit individual dhe interesit të përgjithshëm (shih më poshtë).

Rregulli i parë specifik: mohimi i pronës

Mohimi lejohet vetëm nëse ai është:

  • i ligjshëm;
  • në interes të publikut;
  • në përputhje me parimet e përgjithshme të së drejtës ndërkombëtare;
  • në mënyrë të arsyeshme përpjesëtimore (testi i "balancës së drejtë").

Shtetet kanë diskrecion të gjerë lidhur me atë çfarë është "në interes të publikut". Me kusht që të ndiqet një qëllim legjitim për shembull, për drejtësinë sociale, është e pranueshme që disa njerëz të përfitojnë e disa të tjerë të humbasin.

"Testi i balancës të drejtë" i zbatuar nga Gjykata është më pak i ngurtë sesa testi “i nevojshëm për një shoqëri demokratike”, i parashikuar në nenin 8 deri në nenin 11 të Konventës. Ai u kërkon shteteve të tregojnë që kanë gjetur një balancë të drejtë ndërmjet të drejtave të personit dhe interesit publik. Kjo gjë nuk arrihet në rast se individit (ose kompanisë) i duhet të mbajë një barrë të tepërt, ose kur ai/ajo nuk ka mjete procedurale, ose pak masa procedurale për të kundërshtuar mohimin.

Rregulli i dytë specifik: Kontrolli i pronës

Mbështetur në paragrafin 2, shtetet mund "të kontrollojnë përdorimin e pronës në përputhje me interesin e përgjithshëm, ose për të siguruar pagimin e taksave, të kontributeve të tjera, ose të vendimeve të ligjshme të marra ".
Kontrollet mund të përfshijnë, për shembull:

  • sekuestrimin ose konfiskimin e pronave nga gjykatat, ose të të ardhurave nga oficerët e doganave;
  • kërkesat për përdorimin e pronës në një mënyrë specifike, të tilla si planifikimi ose kontrolli i qirave;
  • heqjen e një license; për shembull heqjen e një license për të shitur pije alkoolike.

Kontrolli duhe të jetë:

  • i ligjshëm;
  • në interes të përgjithshëm, ose për të siguruar pagimin e taksave ose gjobave;
  • që respekton "balancën e drejtë".

Mbështetur në këtë rregull, diskrecioni i shtetit është edhe më i madh se në rregullin e parë: ligjet që mund të zbatojë shteti për të kontrolluar përdorimin e pronës janë ato që ai "i konsideron të nevojshme" për atë qëllim. Aplikantët duhet të dëshmojnë që atyre u është kërkuar të mbajnë një barrë të tepërt, si në rastin kur një skemë kontrolli qirash në fuqi për 11 vjet kishte imponuar detyrime shumë të rënda për pronarët privatë (Hutten-Czapska v. Poland).

Detyrat e zyrtarëve publikë

Veprimet për konfiskimin ose ndërhyrje të tjera në të drejtat e pronësisë merren zakonisht nga vendimmarrësit, zyrtarët e lartë dhe gjykatat, por kompetenca në këtë fushë mund të kenë dhe oficerët e doganave, oficerët e mbledhjes së të ardhurave, autoritetet licensuese, oficerët e kontrollit të qirave, si dhe zyrtarë të tjerë publikë. Ata duhet të sigurohen që:

  • kanë bazë ligjore për masat e tyre;
  • veprimi ndjek një interes publik;
  • krijon një balancë të drejtë ndërmjet interesit të individit dhe interesit të përgjithshëm.

E drejta për arsim (Neni 2)

"Askujt nuk mund t’i mohohet e drejta për arsim", e cila në parim është e drejta për të pasur akses në arsim, siç është zotuar shteti ta ofrojë dhe siç ajo rregullohet nga ky shtet. Rregulloret munden, për shembull, ta bëjnë arsimin të detyrueshëm deri në një moshë të caktuar, mund të lejojnë (ose ndalojnë) shkollimin në shkolla, dhe mund t’u lejojnë shkollave të përjashtojnë nxënësit e pabindur. Neni nuk kërkon një sistem të veçantë arsimi, dhe aq më pak kërkon akses në një shkollë të veçantë. Ai është neutral lidhur me arsimin publik dhe privat dhe është interpretuar që garanton lirinë për të hapur shkolla private.

Arsimi i ofruar, qoftë publik ose privat, duhet të respektojë fenë dhe besimet filozofike të prindërve. Por, për aq kohë sa kurrikula dhe shkollimi janë objektive dhe pluraliste, fakti që ato mund të bien ndesh me besimet e disa prindërve nuk përbën shkelje.

E drejta për zgjedhje të lira (Neni 3)

Më shumë sesa bën vlerësimin e të drejtave, ky nen i detyron shtetet "të organizojnë në intervale të arsyeshme kohore, zgjedhje të lira me votim të fshehtë, në kushte që sigurojnë shprehjen e lirë të mendimit të popullit për zgjedhjen e organit ligjvënës". Por, Gjykata ka nxjerrë nga ky detyrim të drejtën për të votuar dhe të drejtën për t’u zgjedhur.

Neni nuk kërkon një sistem të caktuar zgjedhor. Shtetet kanë të drejta të gjera lidhur me mënyrën sesi i organizojnë zgjedhjet, përfshirë dhe kushtet që duhet të plotësohen nga kandidatët për postet përkatëse. Megjithatë, parimi i votimit universal është shumë i fortë dhe shteteve u kërkohet në mënyrë shumë strikte të justifikojnë humbjen e votës nga individë ose kategori të caktuara personash, si për shembull, të burgosurit.

Download the abstract

  • Diminuer la taille du texte
  • Augmenter la taille du texte
  • Imprimer la page