Հաղորդակցությունը անհատների, առողջապահական ոլորտի մասնագետների եվ առողջապահական մարմինների միջեվ
Պացիենտների և բուժաշխատողների միջև համարժեք հաղորդակցության բացակայությունը կարող է խանգարել պացիենտակենտրոն խնամքին և համատեղ որոշումների կայացմանը: Այս խնդիրն ուշադրություն է պահանջում՝ աջակցելու առողջապահական մասնագետների և առողջապահական մարմինների արդյունավետ երկխոսությանը և ջանքերին՝ բոլոր մարդկանց ներգրավելու ավելի լավ ուղիներ գտնելու համար:
ՀԱՄԱՏԵՔՍՏ
Անհատների, առողջապահության ոլորտի մասնագետների և առողջապահական մարմինների միջև հաղորդակցության բարելավումը, անշուշտ, կբարելավի առողջապահական ծառայությունների մատչելիությունը: Այն նպաստում է հանրային կառույցների նկատմամբ վստահության ձևավոմանը և կարող է կյանքեր փրկել (օրինակ՝ հանրային առողջապահական ճգնաժամերի ժամանակ, լավ կազմակերպված առողջապահա կան հաղորդակցությունը, որը պարզ և թափանցիկ է, նպաստում է հանրային առողջապահական միջոցների արդյունավետ իրականացմանը):
Պացիենտների և առողջապահական մասնագետների միջև հավասար հաղորդակցության և իրական երկխոսության համար հարթակների ստեղծումը առանցքային է ապահովելու, որ հասանելի և փաստացի տրամադրվող խնամքի երկու տարբերակներն էլ հասկանալի, համապատասխան և կիրառելի են պացիենտների կյանքում: Հաղորդակցությունը պետք է լինի բաց և ազնիվ առ այն, թե ինչն է հայտնի և ինչը անհայտ, լինի հետևողական, պարզ և հասկանալի, ինչպես նաև կարեկցող:
Հստակ և մասնակցային (երկկողմանի) հաղորդակցությունը մարդկանց (խմբերին և համայնքներին) հնարավորություն է տալիս ընտրություն կատարել: Այն պահանջում է ընդհանուր լեզու, ներառյալ բառերի, հասկացությունների օգտագործումը, պարզաբանող հարցեր տալու և նույն մակարդակի պատասխաններ ստանալու հնարավորությունները:
Բուժօգնություն տրամադրողի հաղորդակցման ոճը կապված է պացիենտի ավելի լավ ինքնակառավարման և հնարավորությունների ընդլայնման հետ: Պացիենտների կողմից բուժօգնության ընկալումը և ինքնասպասարկման կարողությունների նկատմամբ վստահությունը մեծացնում են բուժաշխատողի հաղորդակցության ազդեցությունը:
Բուժօգնություն տրամադրողի հաղորդակցման ոճը կապված է պացիենտի ավելի լավ ինքնակառավարման և հնարավորությունների ընդլայնման հետ: Պացիենտների կողմից բուժօգնության ընկալումը և ինքնասպասարկման կարողությունների նկատմամբ վստահությունը մեծացնում են բուժաշխատողի հաղորդակցության ազդեցությունը:
ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐ
Միջին հաշվով Եվրոպայում չափահասների 15%-ը նշում է, որ դժվարանում է հասկանալ բժշկի ասածը, մեծահասակների 18%-ը նշում է, որ դժվարանում է վերլուծել և գնահատել, թե արդյոք բժշկի տրամադրած տեղեկատվությունը կիրառելի է իր կյանքում, և մեծահասակների 28%-ը նշում է, որ դժվարություններ ունի հասկանալու թռուցիկները, որոնք տրվում են նշանակված դեղամիջոցի հետ։9 Այս դժվարություններն արտացոլում են մարդկանց կարողունակությունների և բուժաշխատողների և առողջապահական մարմինների հաղորդակցման ոճերի ակնհայտ անհամապատասխանությունը: Սակայն, առողջապահության ոլորտի մասնագետների ծանրաբեռնվածության ավելացման մարտահրավերները և բժիշկների պակասը ողջ Եվրոպայում կարող են նաև ազդել անհատների, բուժաշխատողների և առողջապահական մարմինների միջև հաղորդակցության արդյունավետության վրա:
Հաղորդակցության բարդությունը և տարբեր խոսակցական լեզուների կամ ընդհանուր անհասկանալի բառերի օգտագործման պատճառով ընդհանուր լեզվի բացակայությունը խոչընդոտներ են պացիենտ-բուժօգնություն մատուցող արդյունավետ հաղորդակցության համար:
Հաղորդակցման դժվարությունները հատկապես ակնհայտ են, երբ պացիենտն ունի հաղորդակցման բարդ կարիքներ, որոնք, անշուշտ, պետք է հաշվի առնվեն: Բացի բանավոր հաղորդակցությունից հաղորդակցման այլ եղանակների պլանավորումը, առաջնային նշանակություն ունի:
Բժշկական տերմինները, ինչպիսիք են ռիսկի հասկացությունը և բժշկական տերմինաբանությունը, որն օգտագործվում է կա՛մ առողջապահական մասնագետների կողմից, կա՛մ արտահայտված է պացիենտներին առաջարկվող տպագիր նյութերում, կարող է հանգեցնել պացիենտների կողմից տեղեկատվության թյուրըմբռնման: Նաև հանդիպումների համար հատկացված սահմանափակ ժամանակը կարող է հանգեցնել այնպիսի նշանակումների իրականացման, որոնք բացառում են բուժօգնության գործընթացի անբաժանելի մաս հանդիսացող հարցադրումները և երկխոսությունը: Դա հատկապես մտահոգիչ է այն իրավիճակներում, երբ բարդ հաղորդակցման կարիքների պատճառով լրացուցիչ ժամանակ է պահանջվում, ինչպիսիք են զարգացած կամ ձեռքբերովի հաշմանդամության հետ կապված խնդիրները, կամ երբ մարդիկ ընդհանրապես չունեն բուժաշխատողների հետ շփվելու համար բավարար հմտություններ:
ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, ԼԱՎ ՓՈՐՁԸ ԵՎ ԳՈՐԾԻՔՆԵՐԸ
Հստակ հաղորդակցումը մարդկանց համար առողջապահական տեղեկատվությունը հասկանալու և դրա հիման վրա գործելու հիմքն է: Անկախ առողջապահական գրագիտության մակարդակից, կարևոր է, որ բուժաշխատողներն ապահովեն, որ պացիենտները հասկանան իրենց տրված տեղեկատվությունը:
Անհատների, առողջապահական մասնագետների և առողջապահական մարմինների միջև հաղորդակցման արդյունավետությունն ապահովելու համար մարդկանց անհրաժեշտ են բավարար գիտելիքներ իրենց առողջական վիճակի մասին և տեղեկատվությունը առօրյա կյանքի հետ կապելու կարողություն: Առողջապահական համակարգերը պետք է ապահովեն, որ այդ հաղորդակցությունը լինի պարզ և թափանցիկ՝ բավարարելով տարբեր մարդկանց, այդ թվում՝ կոգնիտիվ կամ լեզվական խնդիրներ ունեցողների կարիքները: Փոխգործակցությունը և հաղորդակցությունը բարելավելու ընդհանուր գործիքներն են Communicate for All, Ask Me 3®, Teach-Back («Հաղորդակցումը բոլորի համար», «Տուր 3 հարց», «Սովորեցրու այն, ինչ սովորել ես») և Plain Language («Պարզ լեզու») սկզբունքների օգտագործումը (տե՛ս ստորև):
Մարդկանց համար կարևոր է.
Համակարգերը պետք է.
լինել տեղեկացված իրենց հաղորդակցվելու իրավունքի մասին, այնպիսի եղանակով, որն իրենց համար առավել դյուրըմբռնելի է.
իմանալ իրենց առողջական վիճակի մասին և համապատասխան հասկացությունները, որպեսզի նրանք կարողանան հասկանալ, թե ինչ են ասում բուժաշխատողները և ինչ է հաղորդվում տպագիր նյութերում.
ունենալ հստակ հաղորդակցվելու (նաև առցանց) և պարզաբանումներ փնտրելու կարողություն.
ունենալ բուժօգնության նպատակահարմարությունը և ցուցումների կիրառելիությունը անձնական տեսանկյունից գնահատելու, ինչպես նաև ցուցումներն ու որոշումներն առօրյա կյանքում կիրառելու ունակություն:
կիրառեն հաղորդակցման թափանցիկ և բաց եղանակներ, այդ թվում՝ առողջական ռիսկերի հետ կապված խնդիրների վերաբերյալ.
ստեղծել հաղորդակցության համար տարածքներ, որոնք հաշվի են առնում պացիենտների հաղորդակցման հատուկ կարիքները և մշակութային հիմքերը, տրամադրելով պրոֆեսիոնալ թարգմանիչներ կամ անհրաժեշտության դեպքում ներգրավելով մշակութային միջնորդների.
ապահովել էլեկտրոնային առողջապահության կայքերի և ծառայությունների մատչելիությունը հաղորդակցման տարբեր կարիքներ ունեցող մարդկանց համար և համալրել դրանք անմիջական հանդիպումների հնարավորություններով։
խուսափել հաղորդակցության մեջ բժշկական տերմինաբանությունից և դժվար բառերից.
առաջարկել ուսուցում առողջապահական մասնագետների համար՝ հաղորդակցման բարդ կարիքներ ունեցող կամ չունեցող պացիենտների և նրանց խնամողների հետ շփվելու տարբեր եղանակների մասին, ինչպես նաև թվային միջավայրում հաղորդակցվելու այնպիսի ձևով, որը կնպաստի ընդհանուր որոշումների կայացմանը:
Դեղերի օգտագործման վերաբերյալ պացիենտների կրթության բաժանմունքի ստեղծումը առողջապահական գրագիտության տեղական ծրագրի օրինակ է, որն իրականացվում է Անատոլիայի հարավ-արևելյան Թուրքիա շրջանի Շ.Ուրֆա նահանգում գտնվող Շանլըուրֆայի ուսումնական և հետազոտական հիվանդանոցում:
Նպատակը և խնդիրները.
Ապահովել դեղերի ճիշտ օգտագործումը և արդյունավետ բուժման արդյունքները հիվանդանոցային ստացիոնար պացիենտների համար:
Թիրախային խումբ.
Բոլոր պացիենտները, ներառյալ երեխաները (և նրանց ծնողները):
Իրականացման եղանակը.
Հետազոտվելուց հետո բժիշկը նշանակում է դեղորայքի ընդունում, որին պետք է հետևի պացիենտը: Այնուհետև պացիենտներին ուղղորդում են դեղերի օգտագործման վերաբերյալ պացիենտների կրթության բաժանմունք, որտեղ դեղագործի հսկողության ներքո աշխատում են բուժքույրերը: Բաժանմունքում, որը հեշտ մուտք գործելու համար գտնվում է հիվանդանոցի ճակատային մասում, պացիենտներին սովորեցնում են, թե ինչպես ճիշտ օգտագործել իրենց դեղամիջոցները: Խրոնիկական հիվանդություններ ունեցող պացիենտներին խրախուսվում է այցելել Բաժանմունք, քանի որ մասնագետ բժշկի կողմից նրանց կտրվի «դեղորայքի օգտագործման մասին ուղեցույց», որը ընտանեկան բժշկին թույլ կտա դեղեր նշանակել՝ դրանով իսկ նվազեցնելով հիվանդանոց այցելությունների թիվը:
Վերջնարդյունք.
պացիենտների առողջական վիճակի բարելավում.
դեղորայքի ոչ ճիշտ օգտագործման հետևանքով հնարավոր կողմնակի ազդեցությունների նվազեցում.
շտապ օգնության բաժանմունքի ընդունումների, հոսպիտալացումների և կրկնակի դիմումների կրճատում:
Ավելացված արժեք.
Դեղերի ճիշտ օգտագործումը նվազեցնում է առողջապահական ծախսերը և բարելավում պացիենտների առողջությունը:
Հիվանդության ախտորոշմամբ պացիենտներին տեղեկացնելու համակարգը ներդրվեց 2000-ականների սկզբին՝ քաղցկեղի դեմ պայքարի առաջին ծրագրի ներքո: Այս համակարգի (որն արձագանքում է պացիենտների հետ ընդհանուր հանդիպումների ժամանակ նրանց կողմից արված հարցումներին) նպատակն է ապահովել պացիենտների և նրանց ընտանիքների համար ավելի լավ պայմաններ՝ իրենց հիվանդության ախտորոշման և առաջարկվող բուժման մասին տեղեկացնելիս: Համակարգը խրախուսում է առաջարկվող բուժման կիրառումը և հիվանդությանը հարմարվելու ռազմավարությունները: Նրա հիմքում հստակ և համապատասխան տեղեկատվության տրամադրմում է, հարգելով հիվանդների իրավունքներն ու ցանկությունները, ինչը հանգեցնում է իրական աջակցության:
Թիրախային խումբ.
Համակարգը թիրախավորում է բոլոր քաղցկեղով հիվանդ պացիենտներին՝ սկսած հյուսվածքաբանորեն հաստատված քաղցկեղի նախնական ախտորոշումից մինչև հիվանդության ռեցիդիվ ունեցողների:
Իրականացման եղանակը.
Համակարգի կիրառման վայրը հիվանդանոցն է և այն բաղկացած է չորս փուլից.
պացիենտին՝ հիվանդության ախտորոշման և առաջարկվող բուժման մասին տեղեկացում.
Պացիենտին տրամադրվում են տարբեր փաստաթղթեր՝ օգնելու նրան կողմնորովել առողջապահական համակարգում, ինչպես օրինակ անհատականացված բուժօգնության հնարավորությունները և դրա ուղին, որը սահմանում է բուժման փուլերը, համապատասխան ժամանակացույցը և տեղեկատվություն աջակցող բուժօգնության մասին, ինչպես նաև օգտակար կոնտակտային անձանց տվյալներ։
Համակարգը հիմնված է բազմամասնագիտական բուժօգնության վրա՝ հիմնականում ներգրավելով բժիշկներին և բուժքույրական անձնակազմը: Քաղցկեղի ազգային ինստիտուտը հրապարակել է առաջարկություններ և ուղեցույցներ, որոնք կօգնեն առողջապահական հաստատություններին և մասնագետներին համակարգի կայացման հարցում: Համապատասխան մասնագետները (ինչպես հիվանդանոցային, այնպես էլ մասնավոր բժիշկները) ստանում են իրենց կարիքներին համապատասխան շարունակական կրթություն:
Համակարգի առաջխաղացումն ապահովում են քաղցկեղի դե պայքարի հաջորդական ծրագրերը, որոնք հաշվի են առնում բուժօգնության դիվերսիֆիկացումը (այսպես կոչված «քաղաքային» բժշկության դերի բարձրացումը) և որոշակի խմբերի իրավիճակները, այդ թվում՝ երեխաների և մտավոր խնդիրներ ունեցող անձանց։
Վերջնարդյունք.
Հիվանդության ախտորոշմամբ պացիենտների իրազեկման համակարգը ներդրված է բոլոր բուժհաստատություններում, որոնք լիազորված են իրականացնել քաղցկեղի բուժում: Համակարգը մանրամասն նկարագրված է Քաղցկեղի ազգային ինստիտուտի ուղեցույցներում և միասնական հիմքերով իրականացվում է ողջ երկրում: Համակարգի ներդրումը որակի ապահովման առանցքային պայմաններից մեկն է, որին պետք է համապատասխանեն քաղցկեղի բուժում իրականացնող բոլոր հաստատությունները:
Ավելացված արժեք.
Համակարգի հավելյալ արժեքը հստակ և համապատասխան տեղեկատվության տարմադրումն է, հարգելով պացիենտներին և նրանց ցանկությունները, ինչը հանգեցնում է իրական բազմամասնագիտական աջակցության: Այն փաստը, որ այն կիրառվում է ողջ երկրում՝ զուգորդված ուղղորդման համակարգով, մեծ առավելություն է:
Բժշկական խորհրդատվությունների ընթացքում պացիենտների կողմից ֆրանսերենի վատ իմացությունը խոչընդոտ է որակյալ բուժօգնության համար: Առողջապահության մասնագետների և պացիենտներիի միջև շփման ընթացքում փոխըմբռնմանը նպաստելը թույլ է տալիս.
բարելավել կանխարգելման, զննման և բժշկական օգնության մատչելիությունը.
կրճատել ավելորդ, անարդյունավետ և ծախսատար հետազոտությունները.f
ավելացնել անձի ինքնավարությունը և նրա իրավունքների հարգումը (տեղեկատվություն, գաղտնիություն, ազատ և տեղեկացված համաձայնություն):
Վերջնական նպատակն է հնարավորություն ընձեռել առողջապահական մասնագետներին օգտվելու առողջապահական թարգմանչական ծառայություններից:
Թիրախային խումբ.
Շահառուներն են Ֆրանսիայի Հյուսիսարևելյան տարածաշրջանում բնակվող բոլոր անձինք, որոնց մայրենի լեզուն ֆրանսերենը չէ, ինչպես նաև բոլոր մասնավոր բժիշկներն ու մանկաբարձները, որոնց նրանք կարող են դիմել:
Իրականացման եղանակը.
Ֆրանսիայի Հյուսիսարևելյան տարածաշրջանի մասնավոր բժիշկներն ու մանկաբարձները կարող են պահանջել հեռախոսային (և/կամ առերես) թարգմանչական ծառայություններ ծառայություններ մատուցողից, որը մրցույթի միջոցով ընտրվել և ֆինանսավորվում է Agence Régionale de Santé-ի կողմից: Այդ նպատակով նրանք նախ պետք է գրանցվեն 185 լեզվով ծառայություններ առաջարկող ծրագրում: Բժշկական մասնագետներին տրվում է օգտատիրոջ ուղեցույց, որտեղ նրանց բացատրվում է, թե ինչպես նախապես պատրաստել գրավոր խորհրդատվություն թարգմանչի աշխատանքն օպտիմալացնելու նպատակով: Թարգմանչական ծառայությունն անվճար է ինչպես մասնագետի, այնպես էլ պացիենտի համար: Թարգմանիչները պարտավոր են չբացահայտել մասնագիտական գաղտնիքը:
Վերջնարդյունք.
Պացիենտի լեզվին տիրապետող թարգմանիչը հասանելի է բուժաշխատողի դիմելուց հետո 5 րոպեի ընթացքում, առանց նախնական պայմանավորվածության:
Ավելացված արժեք.
Ինչպես նշվեց վերևում, մասնագիտական առողջապահական թարգմանության մատչելիությունը նպաստում է ֆրանսերենին վատ տիրապետող անձանց որակյալ բուժօգնությանը և այդպիսով նրանց ինտեգրմանը առողջապահական համակարգին: Հեռախոսային թարգմանությունը նաև օգնում է նվազեցնել այս ծառայության մատչելիության հարցում տարածքային անհավասարությունը:
Լեզվական բնապատկերի քարտեզագրումն օգտագործվում է պատկերացում կազմելու, թե ինչպես են մարդիկ կողմնորոշվում առողջապահական համակարգերում, ինչրպես նաև առողջապահական համակարգի միջավայրը բարելավելու համար։
Թիրախային խումբ.
Այն բուժաշխատողների, առողջապահական համակարգի ղեկավարների և որոշում կայացնողների համար գործիք է՝ բարելավելու ծառայությունների նախագծումը և օգտագործողների ուղղորդումը:
Իրականացման եղանակը.
Լեզվական բնապատկերի վերլուծությունը որպես ախտորոշիչ օգտագործելիս դիտարկվում են հետևյալ հարցերը.
որքա՞ն և ինչ լեզուներ են հանդիպում կոնկրետ հանրային տարածքում գտնվող ցուցանակների վրա:
արդյո՞ք ցուցանակները միալեզու են, երկլեզու, բազմալեզու և ինչ ձևերի են, այսինքն. լեզուների ինչ համակցություններ կան:
արդյո՞ք տարբեր բովանդակության համար և տարբեր տիրույթներում օգտագործվում են տարբեր լեզուներ:
ի՞նչ կարելի է ասել լեզվի նորմատիվության առումով՝ ուղղագրության, ձեռագրության, բառապաշարի, շարահյուսության, գրագիտության մակարդակի:
Հաջորդ քայլը ցուցանակների ավելի խորը վերլուծությունը և մեկնաբանությունն է: Ցուցանակներին առնչվող իմաստային շերտերի ավելի խորը դիտարկումը թույլ է տալիս պարզել, թե ինչին են նրանք վերաբերում: Օրինակներն են անցյալի (օրինակ՝ արտադրության պայմանների), ապագայի (օրինակ՝ լայնամասշտաբ կիրառման պայմանների) և ներկայի (օրինակ՝ այլ ցուցանակների շարքում ցուցանակի հատուկ դիրքի) ուսումնասիրությունը։
Վերջնարդյունք.
Լեզվական բնապատկերի քարտեզագրումը միջոց է՝ դիտարկելու տեսանելի սեմիոտիկ ցուցանակները հանրային տարածքներում և ուսումնասիրելու, թե ինչպես է լեզուն ներառում մարդկանց հաղորդակցության և սոցիալական և սոցիալական համատեքստերում լիարժեք մասնակցության մեջ կամ զրկում նրանց այդ հնարավորությունից:
Նկար. Լեզվական բնապատկերի օրինակ՝ հիվանդանոցներում ամրացված ցուցանակներ
Նպատակը և խնդիրները.
