Dla funkcjonariuszy publicznych dotyczący obowiązków państwa wynikających z Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności

Niniejszy Niezbędnik ma na celu zapewnienie funkcjonariuszom publicznym państw sygnatariuszy Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (zwana dalej Konwencją) informacji oraz praktycznych porad dotyczących poszanowania praw zawartych w Konwencji przysługujących osobom z którymi funkcjonariusze się na co dzień stykają, wypełniania obowiązków wynikających z Konwencji oraz, o ile to możliwe, unikania naruszeń Konwencji.

DLA KOGO PRZEZNACZONY JEST NINIEJSZY NIEZBĘDNIK

Niniejszy niezbędnik jest przeznaczony dla pracowników wymiaru sprawiedliwości oraz osób odpowiedzialnych za egzekwowanie prawa lub za kwestie związane z pozbawieniem wolności. W szczególności, dotyczy to funkcjonariuszy policji, służby więziennej, straży granicznej oraz pracowników oddziałów zamkniętych szpitali psychiatrycznych lub innych instytucji zajmujących się opieką nad osobami szczególnie wrażliwymi.

W szerszym zakresie, Niezbędnik jest również przeznaczony dla innych funkcjonariuszy np. pracowników socjalnych, referendarzy oraz urzędników wydających zezwolenia mających styczność z obsługą innych osób oraz których działania mogą odnosić się do praw chronionych Konwencją.

Niezbędnik nie jest przeznaczony dla sędziów, prawników lub urzędników wyższego szczebla, a jedynie dla funkcjonariuszy pracujących na tzw. „pierwszej linii ognia”. Niezbędnik nie wymaga od odbiorców znajomości prawa.

JAK UŻYWAĆ NIEZBĘDNIKA

  • Instrukcja dotycząca praw gwarantowanych przez Konwencję i Protokoły dodatkowe oraz do odpowiadających im obowiązków Państwa, zestawionych w kolejności w jakiej występują w Konwencji (NB: jak wyżej podkreślono, nie wszystkie Państwa są stronami wszystkich Protokołów dodatkowych; Część III zawiera informację – aktualną na dzień wydania Niezbędnika – jak państwa są związane jakimi prawami). Najczęściej pojawiające się problemy z jakimi mają do czynienia funkcjonariusze publiczni, dla których przeznaczony jest niniejszy Niezbędnik, są omówione w sposób bardziej wyczerpujący aniżeli w stosunku do kwestii, które występują sporadycznie. Niezbędnik nie ma na celu przedstawienia wszystkich potencjalnych problemów, jak czynią to książki prawnicze; koncentruje się natomiast na najważniejszych i najczęściej występujących kwestiach.
  • Zawiera pytania oraz listę zagadnień, które mają pomóc funkcjonariuszom w podjęciu decyzji czy w danej sytuacji Konwencja znajduje zastosowanie, a także schemat działania.

KONWENCJA I ZAKRES JEJ STOSOWANIA

Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (oficjalna nazwa Konwencji) jest umową międzynarodową zawartą pomiędzy Państwami Członkowskimi Rady Europy (w liczbie 47) (nie mylić z Unią Europejską). Rada Europy została utworzona po II wojnie światowej jako międzynarodowa organizacja, której celem było promowanie demokracji, praw człowieka i rządów prawa. Konwencja została przyjęta w 1950r. Państwa są zobowiązane do przestrzegania zobowiązań wynikających z Konwencji, gdy stają się jej stronami w drodze ratyfikacji. Wszystkie Państwa Członkowskie [Rady Europy] ratyfikowały Konwencję.

Istnieje wiele Protokołów dodatkowych do Konwencji, które uzupełniają jej postanowienia poprzez poszerzenie katalogu praw gwarantowanych przez Konwencję. Państwa członkowskie mogą zdecydować o przyjęciu Protokołów dodatkowych poprzez ich ratyfikację, przy czym nie każde państwo związało się wszystkimi Protokołami dodatkowymi. Należy sprawdzić, które spośród Protokołów dodatkowych zostały ratyfikowane przez Państwa na stronie Biura Traktatowego Rady Europy.

Please note: We invite you to send us any suggestions that may improve the content or the presentation of this website. Please feel free to fill in this information on the contact form provided for this purpose.

 

 

 

Powrót Obowiązek przestrzegania praw człowieka

Podstawowym obowiązkiem Państw Członkowskich jest, że „zapewniają każdemu człowiekowi, podlegającemu ich jurysdykcji, prawa i wolności określone w rozdziale I niniejszej Konwencji” (dla Państw związanych Protokołami dodatkowymi obowiązek odnosi się również do praw i wolności zawartych w tych Protokołach dodatkowych).

Pojęcie „każdej osoby” jest bardzo szerokie i obejmuje:

  • Obywateli danego Państwa jak i osoby nie będące jego obywatelami; prawa nie są zagwarantowane wyłącznie obywatelom;
  • Osoby prawne (np. spółki, NGO oraz stowarzyszenia) jak i osoby fizyczne (np. poszczególne jednostki lub grupy osób).

Pojęcie „podlegający jurysdykcji” jest najczęściej tożsame z pojęciem „terytorium Państwa”, jednakże Trybunał w swoim orzecznictwie rozszerzył zakres stosowania obejmujący wyjątkowe przypadki funkcjonariuszy Państw (np. dyplomatów lub członków sił zbrojnych) którzy przebywając na terytorium innych państw sprawują władzę lub kontrolę nad innymi osobami, lub ze względu na prowadzoną akcję zbrojną dane Państwo posiada skuteczną kontrolę poza swoim terytorium.

 

PRAWA i WOLNOŚCI

 Znaczenie niektórych terminów technicznych

Poniższe pojęcia użyte w niniejszym Niezbędniku mają następujące znaczenie w kontekście Konwencji:

  • prawa niekwalifikowane są to prawa, w które nie można ingerować z uwagi na potrzeby innych osób lub jakikolwiek interes publiczny. Mogą one być przedmiotem szczególnych wyjątków, np. prawo do wolności, artykuł 5; lub, jako tak zwane prawa absolutne, nie podlegać żadnym ograniczeniom, np. zakaz tortur, artykuł 3;
  • prawa kwalifikowane są to prawa, które mogą podlegać ograniczeniom z uwagi na ochronę praw osób trzecich lub ogólny interes publiczny; np. prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, artykuł 8;
  • obowiązki negatywne nakazują organom państwa powstrzymanie się od działań stanowiących nieuzasadnioną ingerencję w prawa chronione Konwencją. Większość praw chronionych Konwencją ma właśnie taką postać;
  • obowiązki pozytywne nakazują organom państwa podjęcie skutecznych działań w celu zagwarantowania praw chronionych Konwencją. W większości przypadków nie wynikają one bezpośrednio z tekstu Konwencji lecz są wynikiem wykładni dokonanej przez Trybunał.

Download the abstract

  • Diminuer la taille du texte
  • Augmenter la taille du texte
  • Imprimer la page