Η βασική υποχρέωση των Κρατών Μελών είναι να «εξασφαλίζουν σε κάθε πρόσωπο στα πλαίσια της δικαιοδοσίας τους τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που καθορίζονται στην Ενότητα Ι της παρούσας Σύμβασης», (η οποία περιλαμβάνει, για εκείνα τα Κράτη που συμμετέχουν στα διάφορα Πρωτόκολλα, την υποχρέωση να εξασφαλίζουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που καθορίζονται στα Πρωτόκολλα αυτά).
Ο όρος «κάθε πρόσωπο» είναι μια πολύ ευρεία έννοια:
- Πρόσωπα που δεν είναι υπήκοοι του εν λόγω Κράτους καλύπτονται καθώς και υπήκοοι. Τα δικαιώματα δεν είναι μόνο για πολίτες
- Νομικά πρόσωπα (όπως για παράδειγμα: εταιρείες, μη κυβερνητικές οργανώσεις και σύλλογοι (incorporated associations)) καλύπτονται καθώς και φυσικά πρόσωπα (όπως για παράδειγμα: ιδιώτες και ομάδες ατόμων).
Ο όρος «στα πλαίσια της δικαιοδοσίας τους» σημαίνει συνήθως το ίδιο με τον όρο «εντός της επικράτειας του Κράτους», αλλά το δικαστήριο με τη νομολογία του έχει επεκτείνει την έννοια αυτή ώστε να καλύπτει εξαιρετικές περιπτώσεις σε περιπτώσεις όπου εκπρόσωποι ενός Κράτους (όπως για παράδειγμα διπλωμάτες ή μέλη των ενόπλων δυνάμεων) που βρίσκονται σε ξένη επικράτεια ασκούν έλεγχο ή εξουσία σε άλλους, ή σε περιπτώσεις όπου μέσω στρατιωτικής ενέργειας, ένα Κράτος ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο σε μια περιοχή εκτός της επικράτειάς του.
ΟΥΣΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ
Σημασία ορισμένων τεχνικών όρων
Οι ακόλουθοι όροι που χρησιμοποιούνται στο παρόν εγχειρίδιο έχουν μια συγκεκριμένη σημασία στα πλαίσια της Σύμβασης:
- απεριόριστα δικαιώματα (unqualified rights) είναι τα δικαιώματα, τα οποία δεν μπορούν να αντισταθμιστούν με τις ανάγκες άλλων ιδιωτών ή με το οποιοδήποτε γενικό δημόσιο συμφέρον. Μπορεί να υπόκεινται σε συγκεκριμένες εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα, το δικαίωμα ενός προσώπου να μην στερείται την ελευθερία του, Άρθρο 5, ή μπορεί να μην υπόκεινται σε καμία εξαίρεση, οπότε αποκαλούνται απόλυτα δικαιώματα, όπως για παράδειγμα, ελευθερία από βασανιστήρια, Άρθρο 3.
- περιορισμένα δικαιώματα (qualified rights) είναι τα δικαιώματα, στα οποία μπορεί να υπάρξει παρέμβαση προκειμένου να προστατευθούν τα δικαιώματα κάποιου άλλου ή του ευρύτερου δημόσιου συμφέροντος, όπως για παράδειγμα, το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, Άρθρο 8.
- οι αρνητικές υποχρεώσεις (negative obligations) υποχρεώνουν τις αρχές ενός Κράτους να μην ενεργούν κατά τρόπο που να αποτελεί αδικαιολόγητη παρέμβαση στα δικαιώματα της Σύμβασης. Τα περισσότερα δικαιώματα της Σύμβασης διατυπώνονται κατ΄αυτόν τον τρόπο.
- οι θετικές υποχρεώσεις (positive obligations) υποχρεώνουν τις αρχές ενός Κράτους να λάβει ενεργά μέτρα προκειμένου να διασφαλίσει τα δικαιώματα της Σύμβασης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα μέτρα αυτά δεν αναφέρονται ρητά στο κείμενο αλλά έχουν υπονοηθεί σε αυτό από το Δικαστήριο.
