Muzeu i Mbikëqyrjes Sekrete në Tiranë, i njohur për të gjithë si "Shtëpia e Gjetheve", është vlerësua me Çmimin Muzeu të Këshillit të Evropës për vitin 2020 në një ceremoni të organizuar në mjediset e Muzeut me pjesëmarrjen e Kryeministrit të Shqipërisë, Ministres së Kulturës, si dhe partnerë të Muzeut, organizata të viktimave dhe përfaqësues të bashkësisë ndërkombëtare.

Drejtoresha e Muzeut, Etleva Demollari, mirëpriti pjesëmarrësit dhe shprehu mirënjohjen e saj për këtë çmim të rëndësishëm. “Motivimi për këtë çmim: ‘Kontributi për promovimin e trashëgimisë kulturore si një vektor i vlerave të përbashkëta evropiane’, na tregon se Evropa, para se të jetë një projekt politik dhe ekonomik, është një projekt kulturor. Kujtimi i viktimave të regjimit komunist është bërë një lloj trashëgimie evropiane, që do t’u përcillet brezave të ardhshëm si një mësim”.

Presidenti i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, Rik Daems, erdhi përmes një mesazhi me video me këtë rast. Ai theksoi se "Dhënia "Shtëpisë së Gjetheve" e Çmimit Muzeu 2020 shte një zgjedhje e shkëlqyeshme", duke shpjeguar se qëllimi kryesor i këtij muzeu është të kujtojë dhe të nderojë viktimat që pësuan dhunë psikologjike dhe fizike, të cilët u vranë ose u burgosën dhe u torturuan, në mënyrë që gjëra të tilla të mos ndodhin më.

“Jam i lumtur për këtë çmim dhënë Muzeut të Gjetheve për shumë arsye, por më e rëndësishmja ishte që ju keni qenë kurajozë në të përballuar të kaluarën dhe për të kujtuar historinë komuniste. Çdo vend evropian ka detyrimin ta bëjë këtë", tha në një mesazh video përfaqësuesi i Komitetit të Kulturës të Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE) për Çmimin Muzeu.

Elva Margariti, Ministre e Kulturës, trajtoi në fjalën e saj rëndësinë e investimit në trashëgiminë kulturore për shqiptarët dhe brezat që do të vijnë. "Sot ne e pranojmë këtë çmim jo ​​vetëm me krenari dhe kënaqësi por edhe me një përgjegjësi të shtuar për të pastruar të kaluarën ... vetëm njohja mund t'i bëjë njerëzit të lirë".

"E më vjen jashtëzakonisht mirë që sot, ky muze, modest në madhësinë e tij, megjithëse aspak modest në ambicien e tij, vlerësohet me këtë çmim prestigjioz " tha Kryeministri Edi Rama në fjalën e tij, duke theksuar të gjitha përpjekjet për të kthyer kujtimin e kohë të tilla të errëta që jo pak duan t'i harrojnë, t'i mbulojnë ose t'i fshehin.

Kreu i Zyrës së Këshillit të Evropës në Tiranë, Jutta Gützkow, theksoi se “E kaluara mund të zgjidhet vetëm duke u përballur me të vërtetën. Megjithëse ka disa muze që përkujtojnë viktimat e diktaturave të kaluara, "Shtëpia e Gjetheve" është veçanërisht unike sepse komunikon realitetin e spiunimit dhe torturës si punë ‘normale’ e përditshme. Këshilli i Evropës mbështet në 'Shtëpinë e Gjetheve' dhe në të gjithë muzetë që kanë fituan Çmimin që nga viti 1977 për të luajtur një rol aktiv në promovimin e vlerave thelbësore të demokracisë, të të drejtave të njeriut dhe sundimit të ligjit në 47 vendet anëtare të Këshillit të Evropës - vlerat që nuk mund t'i marrim si të mirëqena dhe që duhet t'i mbrojmë vazhdimisht".

Muzeu "Shtëpia e Gjetheve" u zgjodh nga Komiteti i Kulturës i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE) në dhjetor të vitit të kaluar. Për shkak të pandemisë Covid-19, Ceremonia e "Muzeut më të mirë 2020" nuk mund të zhvillohej në Strazburg, dhe kështu diploma u dorëzua sot në ceremoninë e organizuar në Tiranë.

Muzeu Kombëtar i Mbikëqyrjes Sekrete "Shtëpia e Gjetheve" përkujton dhunën psikologjike dhe kontrollin total të qytetarëve gjatë regjimit komunist në Shqipëri (1944-1991) gjatë së cilës 18,000 njerëz u ndoqën penalisht dhe u akuzuan dhe 5,000 u ekzekutuan. Ndodhet në ish-ndërtesën e Sigurimit të Shtetit në qendër të Tiranës, e cila shërbeu si Drejtoria Qendrore e Sigurimit, një degë teknike e agjensisë së shërbimit shtetëror shqiptar. Karakteristikë e veçantë e këtij muzeu të vogël është se ai ka mbetur praktikisht i paprekur me pajisjet origjinale dhe regjistrimet të cilat tani ruhen në arkiva.

Çmimi Muzeu i Këshillit të Evropës i është dhënë çdo vit, që nga viti 1977, një muzeu që gjykohet se ka dhënë një kontribut të rëndësishëm në kuptimin e trashëgimisë kulturore evropiane, promovimin e respektit për të drejtat e njeriut dhe demokracinë, tejkalimin e kulturave, tejkalimin e kufijve socialë dhe politikë, zgjerimin njohuritë dhe kuptimi i vizitorëve për çështjet shoqërore bashkëkohore dhe eksplorimi i ideve për qytetari demokratike.

Fituesit e fundit të çmimit përfshijnë Muzeun e Komunikimit në Bernë, Zvicër (2019), Muzeu i Fëmijërisë së Luftës në Sarajevë, Bosnjë dhe Hercegovinë (2018) dhe Qendra e Karaibeve për Shprehjen dhe Kujtimin e Skllavërisë dhe Tregtisë së Skllevërve në Guadelupë, Francë (2017).