COVID – 19 Pandemisinin İnsan Hakları ve Hukukun Üstünlüğü Üzerindeki Etkisi konusunda I. Bölgesel Çevrimiçi Yuvarlak Masa Toplantısı
Corona virüsü (COVID-19) pandemisi Avrupa Konseyinin tüm Üye Devletlerindeki yetkililer açısından olağanüstü zorlukları da beraberinde getirmiştir. Yetkililerin, alınan tedbirlerin Avrupa’nın temelinde yer alan insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü değerlerini tehlikeye atmadan orantılı olmasını sağlayarak bu krize etkin şekilde müdahale etmesi gerekmektedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa Konseyi bünyesindeki diğer organların belirlediği standartlar her zaman Avrupa devletlerindeki en iyi uygulamaları yansıtır nitelikte olmuştur. Mevcut koşullar altında, Örgütün ana sorumluluğu Üyelerine krizle ilgili zorluklarla nasıl mücadele edilebileceği konusunda bir tartışma platformu sunmak ve mevcut yasal çerçeveye dair genel bir görüş temin etmektir.
28 Nisan 2020 tarihinde düzenlenen “COVID-19 pandemisinin insan hakları ve hukukun üstünlüğü üzerindeki etkisi” konulu bölgesel yuvarlak masa toplantısında da bu konu hedeflenmiş olup anılan toplantıya Arnavutluk, Bosna- Hersek, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan ve Türkiye’den Anayasa Mahkemeleri ve Yüksek Mahkeme temsilcileri, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde görevli Hükümet Ajanları, Kamu Denetçileri, Adalet Bakanlıkları, ulusal eğitim kurumları ile üniversiteler katılmıştır.
İnsan Hakları Politika ve İşbirliği Daire Başkanı Mikhail Lobov tarafından açılan ve moderatörlüğü yapılan etkinlikte pandemi ile ilgili uygulanan sınırlamalardan kaynaklanan bir dizi sorun ile bağlantılı olarak AİHM Yazı İşlerinde şu anda ve eskiden görevli hukukçular tarafından sunulan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihadı genel olarak ele alınmıştır. Ele alınan konular arasında devletlerin yaşama hakkını temin etme yükümlülükleri, gayri insani ve aşağılayıcı muameleye karşı koruma, sağlık hizmetlerine erişim ışığında mahremiyet hakkı ve kişisel verilerin korunması ile seyahat sınırlamaları ile bağlantılı olarak özgürlükten mahrum bırakma konuları yer almıştır.
Konuların ayrıntılı olarak ele alınması için yöneltilen sorular sayıları 60’a ulaşan katılımcılar arasındaki dinamik tartışmalarla açıklığa kavuşturulmuştur. Bu sorular arasında mahkemelere erişim ve çevrimiçi yargılama konuları ile yüzyıldan daha uzun bir süre önce meydana gelen en son küresel pandemikten sonra yaşanan ve insan hakları rejimleri açısından genel olarak yeni bir zorluğu da beraberinde getiren pandemi konusu da yer almıştır.
Konu ile ilgili bilgilerin ve en iyi uygulamaların ele alındığı tartışma platformu daha sonra düzenli aralıklarla düzenlenecek, ihtiyaca göre tasarlanmış ülkeye özel ve bölgesel webinarlar ile diğer Üye Devletleri de kapsayacak olup bu webinarlar belirli insan hakları ve hukukun üstünlüğü konularının nasıl ele alınabileceğine ilişkin bir “fikir piyasasına” dönüşecektir. Bunlar da nihayetinde Avrupa Konseyi tarafından dikkate alınabilecek yeni standartlar olarak yorumlanabilecektir.
Çevrimiçi yuvarlak masa toplantısı, konuya özel internet sayfası ve COVID-19 sağlık krizi çerçevesinde insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğüne uyma konusunda üye devletler için Genel Sekreter tarafından yayımlanan araç kiti dahil olmak üzere Avrupa Konseyinin pandemi ile ilgili diğer eylemlerini tamamlayıcı niteliktedir.
Bu etkinlik Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyinin “2019-2020 Batı Balkanlar ve Türkiye’ye Yönelik Yatay Destek” ortak programı çerçevesinde düzenlenmiştir.
