Ermenistan Helsinki Komitesi/Ermenistan Davası | 2015

Barışçı bir gösterinin makul olmayan nedenlerle yasaklanması sonrasında özgür toplantı yapma ile ilgili reformlar yapılması

11. Maddenin barındırdığı barışçı toplantı hakkı demokratik toplumlarda temel bir hak olup, ifade özgürlüğü gibi, demokratik toplumların temellerinden birini teşkil eder.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 31 Mart 2015 tarihli Kararı

Ön bilgiler

L.G. bir cinayet soruşturmasında tanık idi. Kendisinin polis gözetimindeyken ölümü Ermenistan sivil toplumunda infiale yol açtı.

Ermenistan Helsinki Komitesi bir insan hakları STK’sıdır. Kuruluş L.G.’nin ölüm yıldönümünde yetkililere Erivan’da bir anma yürüyüşü düzenlemek istediğini bildirdi. Belediye başkanı milli güvenlik nedenlerini öne sürerek yürüyüşü yasakladı. STK’ya yasaklama bildirildi ve polis yürüyüşün yapılmasını önledi.

STK yasağın kamuya açık gösteri yürüyüşü yapma hakkını ihlal ettiğini öne sürdü.

AİHM kararı

Erivan belediye başkanı yürüyüşü milli güvenlik nedeniyle yasaklamış, son seçimlerden sonra yapılan mitinglerde yetkililerle çatışmaların meydana geldiğine değinmişti.

Ancak AİHM, Helsinki Komitesinin yürüyüşünün seçim sonrası çatışmalardan iki ayı aşkın bir süre sonra planlandığına dikkat çekti. Yürüyüşü düzenleyenlerin ve katılımcıların önceki çatışmalarla bağlantısı olduğuna veya bunların her hangi bir kargaşa çıkarma niyetinde olduklarına ilişkin her hangi bir kanıt bulunmamaktaydı.

Mahkeme barışçı toplanma hakkının demokratik toplumlarda temel bir unsur olduğuna işaret etti. Mahkeme yetkililerin söz konusu hakka müdahaleye ilişkin olarak öne sürdükleri nedenlerin gerekli ve yeterli nedenler olduğunun şüphe götürür olduğuna hükmetti. O nedenle yürüyüşü yasaklama kararı Helsinki Komitesinin özgür toplanma hakkını ihlal etmişti. STK’dan aynı zamanda söz konusu yasağa Ermenistan’da etkili bir hukuk yoluyla itiraz etme hakkı da esirgenmişti.

Müteakip gelişmeler

Dava ile ilgili karar Ermenistan makamlarına 2010 Ocak ayında bildirildiğinde, Ermenistan’da, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine uygun bir biçimde, kamuya açık gösteriler yapma hakkının korunmasına yönelik önemli reformlar yapıldı.

2011 yılında bir Toplantı Kanunu kabul edildi. Bu kanunla, bir toplantının önlenmesi veya dağıtılmasının, şiddet olayları çıktığı zaman başvurulabilecek en son çare olması ilkesi dahil olmak üzere, serbest toplantı haklarıyla ilgili çeşitli güvenceler getirildi.
Yasada, toplantının yetkililere gereğine göre haber verilmeden düzenlenmesi durumunda bile, barışçı olması halinde polisin toplantının düzenlenmesine yardımcı olacağı belirtildi.
2011 yılında kabul edilen yasa aynı zamanda toplantılardan sorumlu bir düzenleyici kurumun sorumlu olması gerektiğini belirtiyordu. Söz konusu kurum toplantı isteklerine 48 saat içerisinde cevap verecekti ve verdiği kararlar mahkemelerde yargı denetimine tabi tutulabilecekti.
2011 ve 2017 yılları arasında Belediye başkanlığına 1369 gösteri bildirimi sunuldu. Bunlardan sadece dokuzunda toplantı yasaklandı ve sadece birine idari mahkemede itiraz edildi.
2015 yılında anayasada yapılan değişiklikle toplantı özgürlüğü daha fazla korumaya kavuştu. Bunlar arasında her hangi bir bildirimde bulunmadan anında yapılabilecek toplantılar da yer alıyordu.

Linkler

Themes:

İlgili örnekler

TV kanalları için daha iyi ruhsat prosedürü

Bağımsız TV kanalı A1+, düzenleyici kurumun ana kuluşun yayın ruhsatı başvurusunu reddetmesinden sonra kapatıldı. Avrupa mahkemesi düzenleyici kurumun kararlarına dair hiçbir gerekçe göstermemesi nedeniyle Ermenistan’ın bu şirketin ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verdi. Bunun üzerine Ermenistan kanunu, ruhsat prosedürünü Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu hale getirecek...

Themes: İfade özgürlüğü

Ermenistan

Protesto gösterisinin reddedilmesinden sonra barışçı gösterilere daha iyi koruma sağlanmıştır

Bir STK kadınlara ve azınlıklara yönelik ayrımcılığa dikkat çekmek üzere Varşova’da yapılmak üzere bir dizi gösteri düzenledi. Belediye başkanının bu gösterilerin homoseksüellerin haklarını savunduğu için karşı olduğunu açıklamasından sonra gösteriler yasaklandı. Strazburg Mahkemesi yasağın kamunun toplanma özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti. Bunun sonucunda protesto hakkının korunması için...

Themes: Eşitlik Toplanma özgürlüğü

Polonya

İfade özgürlüğü grubunun kamuya açık alanlarda protesto yapma hakkını güçlendirmesi

Hyde Park bir ifade özgürlüğü STK’sıdır. Bu STK 2005-2006 yıllarında Chişinău’da bir dizi protesto etkinliği düzenlemiştir. Ancak yetkililer protestonun yapılma nedeniyle aynı görüşte olmadıkları gibi nedenler ileri sürerek bu etkinlikleri yasaklamışlardır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi etkinliklerin yasaklanmasının toplanma özgürlüğü hakkını ihlal ettiğine hükmetmiştir. Bu ve diğer davalar...

Themes: Toplanma özgürlüğü

Moldova Cumhuriyeti

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin etkileri