“Kültürlerarası yurttaş” ne demek hiç merak ettiniz mi?
Kültürlerararası Yurttaşlık hakkında bilgi edinebilmeniz için bir “Kültürlerarası Yurttaşlık Testi” hazırladık. Bu test sayesinde hem kültürlerarası yurttaşlık seviyenizi ölçecek hem de size sunduğumuz materyallerle bu alanda farkındalık yaratmanızı sağlayacağız. Burada yer alan sorular sizi değerlendirme amacında olmadığından “doğru” veya “yanlış” cevap bulunmamaktadır. Bu test sayesinde hem düşünsel bir yolculuğa çıkmanızı hem de kendinizi tanımanızı diliyor ama en çok da testi yaparken eğlenmenizi umuyoruz.
Testi tamamlamak için;
Resmin altındaki soruyu görmek için aşağı kaydırın ve sorular arasında ileri-önceki tıklayarak geçiş yapın.
Eğer isterseniz başka materyallere geçiş yapabilir, her sorudan sonra yapılabileceklere dair iyi fikirler yakalayabilirsiniz.
Bir bireyin kimliği, sabit niteliklerinin keşfinden ziyade, temelde kendi tercihlerinin bir fonksiyonudur.
- Amartya Sen -
Sizi siz yapan şey nedir? Cinsiyetiniz, cinsel kimliğiniz, eğitiminiz, işiniz, yaşadığınız yer, konuştuğunuz dil(ler), pasaportunuz, teninizin rengi, inancınız? Bu hususlar genellikle nerede olduğunuza, kimlerle birlikte olduğunuza ve hayatınızın hangi evresinde olduğunuza göre değişkenlik gösterir. Kimliğinizin bir parçasına hakaret eden olursa incinirsiniz. Kendinizin ve diğer insanların kimliğine saygı göstermek, çeşitlilik içerisinde bir arada yaşamak için zorunlu ve anahtar önemdedir.
Toplumlarımızın önemli bir kısmı, kırsaldan/köylerden, başka bir şehirden veya başka bir ülkeden gelen kişilerle şekillenmiştir. Şimdi yemek, müzik, mimari veya sanat hakkında örnekler düşünün. Büyük olasılıkla evinize oldukça yakın çok sayıda önemli örnek bulacaksınız.
Sadece bir hikaye/örnek önyargılar oluşturur ve önyargılarla ilgili sorun, onların yanlış olması değil, eksik olmasıdır. Önyargılılar bir hikaye/örneği tek hikaye (sanki istisnası yokmuş gibi) yaparlar.
- Chimamanda Ngozi Adichie -
Bilinmeyenden korkulması normaldir. Bu korkuyu yenmenin tek yolu, bilinmeyeni öğrenerek, keşfederek ve anlayarak bilinir hale getirmektir. Arkadaşlarınız da bir zamanlar sizin için yabancıydı ve hatta belki bazılarını ilk başta çok da sevmemiştiniz. Farklı görünen veya farklı bir dili, inancı veya ilgisi olan kişilerden kaçıyorsanız, onları tanımaya çalışın. Belki bir gün arkadaş bile olursunuz.
4/18 - Farklı bir kökenden gelen (farklı bir coğrafyadan ve/veya farklı bir sosyo-ekonomik yapıdan gelen bir göçmen) insanlarla buluşmaktan hoşlanırım.
Farklı kökenden insanlarla buluşmaktan hoşlanıyorsanız, keyfini çıkarmaya devam edin ve hatta başkalarını da bu deneyimi yaşamaları için ikna etmeye çalışın. Eğer rahatsız hissediyorsanız veya korkularınız varsa, bu da normaldir. Farklı kökenden gelen insanlarla ortak bir nokta bulmaya çalışmak, güçlü bağlantılar kurmanın ilk adımıdır. Olumlu etkileşimler, toplum için temel oluşturur – bugün bir olumlu etkileşime katkı sağlamanın bir yolunu düşünebilir misiniz?
Hiçbirimiz, her daim “hoşgeldin pastası pişiren” mükemmel bir komşu olamayız (veya olmak istemeyiz). Bu son derece olağan olmakla birlikte, yeni gelenleri her zaman saygıyla ve samimi bir şekilde karşılamaya çalışmalıyız. İşyerinde, okulda, şehirde veya bir grupta yeni olduğumuz durumları hepimiz yaşamışızdır. Hangi davranışların sizi oraya ait ve yeni çevrenizde iyi karşılanmış hissettirdiğini ayırt edebilir misiniz? Sizi memnun eden bir davranış, başkalarını da aynı şekilde mutlu edebilir.
Şehirler, farklı kökenden insanlar için her zaman bir buluşma noktasıdır. Bu şekilde şehirler ve yurttaşlar benzer şekilde çeşitlilik avantajını deneyimler. Farklı farklı arkadaşlarınızın olması ve bunun farkında olmamanız muhtemeldir. Bunun anlamı, sizin kültürlerarası bir düşünce yapısına sahip olmanız ve çeşitliliğin sizin için son derece normal olmasıdır. Aksi durumda bunun anlamı şehrinizde ayrımcılığın olması ve önyargı ve eşitsizlik gibi engellerin, kültürlerarası ilişkileri engellemesidir. Bu duvarları yıkmak için şehrinizde ne yapabilirsiniz?
Oy vermek sadece hakkımız değil, bizim gücümüzdür. Oy verdiğimiz zaman seçme, konuşma ve bizi ve birbirimizi destekleyenlerle yan yana olma gücümüzü elimize alırız.
- Loung Ung -
Cevabı biliyorsanız tebrikler! Çok fazla insan bunu bilmiyor. Demokrasiyi çoğu zaman kendimizde bir hak olarak görürüz ancak demokratik toplumun inşası yüzyıllar boyu sürmüş ve birçok çabayı gerektirmiştir. Bazı kişi ve grupları dışlamak demokrasinin de eksik/sorunlu işlediğini bize göstermektedir. Kişi bir yerde oturuyor, çalışıyor, vergilerini ödüyor, eğitim alıyorsa, buna rağmen şehrin idaresinde söz hakkının olmaması adil midir?
8/18 - Belediye Meclisi içinde yeteri kadar çeşitlilik var mı? Şehrinizin, farklı arka planı olan (etnik, dinsel, dilsel, cinsiyet, cinsel yönelim, yaş vb.) meclis üyelerinden kaç tanesini tanıyorsunuz?
Belediye Meclisinizin ne kadar çeşitli olduğunu bilmiyorsanız, bunu bulmak büyük olasılıkla kolaydır. Bir belediye meclisi, toplumun çeşitliliğini yansıtıyorsa, bu durum siyasi süreçlerin açık ve kapsayıcı olduğunu gösterir. Ayrıca herkesin menfaat ve ihtiyaçlarının dikkate alındığı ve adaletin, istikrarın ve refahın hakim olduğu anlamına gelir.
Kişilerin yaşadıkları şehirde oy kullanabilmeleri mantıklıdır. Maalesef, farklı vatandaşlıklara sahip kişiler için bu durum her zaman geçerli değildir. Bunun anlamı, bazı kişilerin seslerini duyuramaması ve politikacılar tarafından göz ardı edilmeleri ve bu nedenle de çevrelerini değiştirmek/etkileyebilmek için imkanlarının olmamaktadır. Uzun dönemde toplumda dışlanan kişi ve grupların fazlalaşması toplumda istikrar ve sosyal güveni zayıflatır ve bu durum herkesin zarar görmesine neden olur.
Neden edemezler? Bir kişinin farklı bir cinsel yöneliminin olması, aynı siyasi değerleri paylaşamayacağınız anlamına gelmez. Öğrenci, ebeveyn, çalışan veya parkların kullanıcıları olarak farklı inançlara sahip veya inancı olmayan kişilerle birçok ortak noktanız olabilir ve anadili farklı olan insanlarla mesela işçilerin hakları konusunda aynı görüşleri paylaşabilirsiniz. Bazen, farklılıklardan ziyade ortak değerlerimize odaklanmak, tamamen yeni bir bakış açısı kazandırabilir.
11/18 - Bir proje grubu oluşturulduğunda (iş yerinde, okulda, sosyal ortamda…), farklı kültürel/etnik/dini arka planlardan gelen kişileri dahil etmeye aktif olarak çalışırım.
Herkes, bir şehirde yaşayan bütün kişilerin, ikamet ettiği yerin bir parçası olduğunu hissetmesi için yardımcı olabilir. Yani aidiyet çift taraflı bir süreçtir. Maalesef ki, okulda, işyerinde veya sosyal aktivitelerde yeni gelenleri dışlamak kolaydır, çünkü hali hazırda tanıdığımız kişilerle konuşmak her zaman daha kolay gelir. Yeni insanları grubumuza almak elbette çaba gerektirir, ama hem onlar hem de mutlu bir şehir için bunun anlamı büyüktür.
İletişim, her türlü ilişkide kritik önemdedir. İletişim yoluyla birbirimizi anlar, birbirimizi tanır ve bir aidiyet hissi yaratırız. Birçoğumuz seyahat ettik ve kendimizi iletişim imkanlarından yoksun durumlarda bulduk. Kendimizi ifade etme girişimlerimizde hayatımız kolaylaştırıldığı zaman, birçoğumuz minnet duyduk. Ortak bir dilin olmadığı yerde iletişim çetrefilli olabilir, hatta küçük bir jestin bile etkisi uzun sürer. Pratik mükemmelleştirir!
Eşitliğin kültürlerarası prensibi, idari statülerine bakılmaksızın tüm yurttaşların sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlere erişim haklarının olduğunu savunur. Yerel düzenlemeler farklılık gösterse de, temel insan hakları prensipleri bütün bireylere eşit uygulanır. Uluslararası düzeyde bu hususun, örneğin acil sağlık hizmetleri hakkı gibi, düzenlenmiş olduğu görülebilir. Şehrinizin durumunun ne olduğunu bilmiyorsanız, bunu öğrenmek için kime sorabilirsiniz? Birçok yerde, en savunmasız konumdaki kişilere yardım sağlamaya çalışan kurumlar bulunmaktadır.
Eşitliğin kültürlerarası prensibi, cinsiyete, kökene, cinsel yönelime, yaş grubu ve benzeri farklı kriterlere bakmaksızın, tüm insanların hak ve özgürlüklere erişimini esas kılmaktadır. Bu prensip, ikamet izni olmayan (kayıtsız) göçmenler söz konusu olduğunda genellikle sorgulanmaktadır. Çocukların eğitimiyle ilgili olarak, idari statülerine/durumlarına bakılmaksızın, temel hakolan eğitime erişim üstün gelmelidir. Çocuklar için eğitime erişimin sağlanması hem uluslararası bir yükümlülüktür hem de aslında ev sahibi topluma da fayda sağlayacak bir durumdur. Şehrinizin durumunun ne olduğunu bilmiyorsanız, bunu öğrenmek için kime sorabilirsiniz? Okullar ve şehriniz, eğitime erişim hakkı konusunda size bilgi veriyor mu?
15/18 - Farklı bir arka plandan (cinsiyet, kültür, etnik köken, din, yaş) gelen kişiler adil olmayan bir muameleye maruz kaldığında onların duygularını anlıyorum.
Başkalarını çoğu zaman en dar aidiyetleri içine sıkıştıran bizim bakış açımız. Onları özgür kılacak da yine bizim bakış açımız.
- Amin Maalouf -
Eşitliğin kültürlerarası prensibi, tüm kurumlar tarafından uygulanan ayrımcılığa karşı güçlü bir mücadeleyi gerektirir, Ayrıca toplumun tamamının farkındalığının arttırılması ve her türden ayrımcılık karşısında empati geliştirilmesi de esas olmalıdır.
Günümüzün küreselleşen dünyasında bazıları, ulusal (veya yerel) kimliklerini kaybedecekleri korkusunu yaşamaktadır. Bir kişinin “kimliğini” koruma isteği kendi başına bir sorun değildir. Sorun, bir kişinin kimliği, bir başkasının dışlanması ve yerli halkın çıkarlarını koruyan, ayrımcı duygu ve davranışları provoke ederek diğerlerinin marjinalleşmesine yol açtığı zaman ortaya çıkmaktadır. Barış içinde bir arada yaşamak için hep birlikte yalnız bırakılma, dışlanma ve ayrımcılığa karşı nasıl mücadele edebileceğimizi düşünmeliyiz. Şehriniz ve mahalleniz, farklılıkları buluşturmak ve tanıtmak, ayrıca çeşitlilikten faydalanarak toplum olarak ortak hedefler belirlemek ve bu hedeflere ulaşmak adına çabalamak için mükemmel bir fırsat olabilir. Bu zaten kültürlerarasılığın özünde vardır. Yani köprüler inşa ederek duvarları yıkmak.
17/18 - Birisi teninin rengi, din aidiyeti, cinsel kimliği veya görünüşü nedeniyle kamusal alanda adaletsiz bir muameleye tabi tutulursa duruma müdahale ederim.
Önyargı bir zincirdir, sizi tutabilir. Önyargın varsa hareket edemezsin, yıllarca önyargılı yaşarsın. Onsuz asla bir yere gidemezsin.
- Bob Marley -
Kültürlerarası entegrasyon, toplumun tamamı için bir çaba gerektirir; sadece dışarıdan gelenin veya belirli bir azınlığa mensup kişilerin sorumluluğu değildir. Çift taraflı bir süreçtir. Günlük yaşamımızda kişisel düzeyde proaktif bir tavır benimsenmesi, farklı profil ve kökenden gelen insanlar arasında olumlu etkileşimi teşvik etmek önemlidir.
18/18 - Farklı arka planlardan gelen insanların münferit sosyal etkinliklerde (örn. karar verme süreçleri ve toplumsal tartışma/etkinliklerde) eşit katılımını aktif olarak destekliyorum.
Değiştiremeyeceğim şeyleri artık kabul etmiyorum. Kabul edemeyeceğim şeyleri değiştiriyorum.
- Angela Y. Davis -
Uyumlu ve kültürlerarası toplumlar inşa etmek, sadece kamu politikalarına değil; yeni gelenlere güç vererek olumlu etkileşimler oluşturacak bireysel sorumluluklara da bağlıdır. Çeşitli toplumları destekleyerek, herkesin sesini duyurmasına, toplumun gelişmesine ve ortak bir aidiyet duygusunun şekillenmesine yardımcı olabiliriz.
Kültürlerarası Yurttaşlık Testini tamamladığınız için teşekkürler!
Nasıl gitti? Yeni gelenleri hoşça karşılanmış hissettirecek ve yerele bağlayacak neler yapabileceğinizle ilgili yeni fikirler edindiniz mi? Eylemleriniz büyük adımlar olmayabilir, ama küçük adımların da etkisi uzun sürer. Bu testi tamamlamak kültürlerarası seyahatinize iyi bir başlangıçtır. Köprüler kurmak ve duvarları yıkmak için bize katılmaya devam edin!
Bir bireyin kimliği, sabit niteliklerinin keşfinden ziyade, temelde kendi tercihlerinin bir fonksiyonudur.
Lütfen daha fazlası için Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)’ni buradan okuyun.
Göçmen veya göçmen kökenli çocuklar ve gençler: Entegrasyon ve Eğitim: bağlantıya buradan bakınız.
